اولین چمن مصنوعی
تاریخچه ای به رنگ سبز
پیش از این در مقالهای مفصل، به تاریخچه چمن مصنوعی پرداختیم، اینکه پیدایش این محصول صنعتی و جذاب از کجا شروع شد و سیر تکاملی آن چگونه بود. در این گزارش نگاهی به همین موضوع و از زاویهای دیگر انداختهایم، اینکه شرایط اقلیمی و تابش نور مستقیم خورشید چگونه سبب شد که مسئولان باشگاهها به فکر چاره و جایگزینی برای چمن طبیعی باشند.
تاریخ تولید و نصب اولین چمن مصنوعی به گذشتههای دور نمیرسد. شاید قدمت این کفپوش مصنوعی، کمی بیش از نیم قرن باشد اما سرعت رشد کیفیت تولید این محصول بسیار امیدوارکننده است.
اولین استادیوم گنبدی جهان در دهه 1960 در هیوستون تگزاس افتتاح شد. این استادیوم که به دلیل سرپوشیده بودن از تابش شدید آفتاب در امان بود، مکان مناسبی برای نصب اولین چمن مصنوعی زمینهای ورزشی به شمار میآمد. بنابراین در سال 1966 اولین چمن مصنوعی در زمین بیس بال این ورزشگاه نصب شد. شاید اولین چمن مصنوعی نصب شده در جهان زیبایی خاصی نداشت و مانند یک پتوی سبزرنگ از نایلون کوبیده شده بود اما قطعا سرآغاز تحولی بزرگ در پوشش کف ورزشگاهها به شمار میآید.
چمن مصنوعی نسل اول
اولین چمن مصنوعی از نسل اول چمنهای مصنوعی، کاملاً محکم و با بافت فشرده شده بسیار مقاوم در برابر سایش تولید شد. این ویژگی احتمال آسیب دیدگی ورزشکاران حین بازی را کاهش داد ضمن این که این محصول از لحاظ ظاهری هم زیباتر از تولیدات ابتدایی چمن مصنوعی به نظر میآمد. با این همه تولیدکنندگان این محصول در اوایل دهه 1970 تصمیم گرفتند که چمن مصنوعی ساخته شده از الیاف پلی پروپیلن را جایگزین الیاف نایلون کنند.
چمن مصنوعی نسل دوم
در اواخر دهه 1970 کم کم اولین چمن مصنوعی از تولیدات نسل دوم چمن مصنوعی پا به عرصه رقابت گذاشت. چمن مصنوعی نسل دوم به چمن طبیعی شباهت بیشتری داشت. بین الیاف چمن با شن و ماسه پر میشد تا به زمین زیر چمن محکم تر بچسبد و سختی و پایداری کافی داشته باشد. این ویژگی برای زمینهای بازی بسیار مهم بود زیرا این نوع چمن هنگام حرکت و بازی ورزشکاران جابهجا نمیشد. چمن مصنوعی نسل دوم دارای یک لایه سطحی بالاتر از کفه لاستیکی چمن برای کنترل بهتر توپ بود تا از حرکت توپ در جهت غیرمنتظره جلوگیری کند.
بیش از یک دهه زمان برد تا چمن مصنوعی جایگزین چمن طبیعی در زمینهای بازی هاکی و بیس بال شود. در دهه 1980 برخی از باشگاههای فوتبال از چمن مصنوعی نسل دوم استفاده میکردند و این روند تا دهه 1990 ادامه پیدا کرد. آینده پررونق نسل بعدی سیستمهای چمن مصنوعی از اینجا شروع شد و مقدمهای فراهم آورد تا تغییرات چشمگیر بعدی نیز رخ دهد.
چمن مصنوعی نسل سوم
نسل کنونی چمن مصنوعی، استفاده گستردهتری نسبت به اولین چمن مصنوعی تولیدشده دارد. در نسل سوم چمن مصنوعی از الیاف طولانیتر، بیش از 55 میلی متر، با فاصله بیشتر بین خوشههای فیبری استفاده میشود. این چمن از پلی اتیلن نرم تر با اصطکاک کمتر ساخته شده و برای ورزش هایی مانند فوتبال و راگبی ایده آل است. لایه سطحی نسل سوم چمن مصنوعی پر از خردههای لاستیکی ماسه مانند است. ترکیب فیبر و پرکننده باعث میشود سطح چمن مصنوعی راحتتر، ایمنتر و با دوامتر باشد و عملکرد آن نسبت به چمنهای طبیعی نیز بهتر باشد.
در حال حاضر زمین ورزشی با پوشش چمن مصنوعی از نوع نسل سوم، مکانی عالی برای تمرین و مسابقه به حساب میآید. زمینی مناسب برای همه ورزشها در هر نوع شرایط جوی که هزینههای نگهداری آن پایینتر از چمن طبیعی است.
استفاده از چمن مصنوعی از ورزشگاه تا خانه و در انواع مشاغل دولتی و خدماتی و حتی فرودگاهها در حال گسترش است. زیرا چمن مصنوعی دارای عمر طولانی است و در برابر تابش آفتاب بسیار مقاوم بوده و ضد آب نیز محسوب میشود.
عدم لغزش، مقاومت بالا در برابر سایش، پاخور راحت، رنگهای زنده و روشن و عدم نیاز به تعمیر و نگهداری زیاد از جمله مزایای اصلی چمنهای مصنوعی نسل جدید به شمار میآید. علت اصلی استفاده از چمن مصنوعی در محیطهای متنوع و مختلف دیگرنیز همین ویژگیها و خصوصیات است.